Minggu, 08 Desember 2013

Basita Paribasa Bali

Halo anak-anaku semuanya yang mau mencoba belajar Basita Paribasa Bali
akan Ibu coba menyajikan dengan sederhana semoga bisa dimengerti karena sudah ada artinya dalam Bahasa Indonesia: seperti perumpamaan, teka-teki, pantun dan sebagainya ...... kuncinya hanya satu mau belajar memahami maksudnya.......ach semuanya selamat belajar!!!!!! gih

1. SESONGGAN
Puniki wenten makudang-kudang sesonggan luiripun :
  1. Bebek ajahin ngelangi suksemanipun sakadi ngajahin anake sane wikan (pradnyan)
  2. Calep Calung suksemanipun kaucapang ring anake sane sering ngidih ajengan utawi ajeng-ajengan ring pisaga
  3. Gede ombake gede anginne suksemanipun Ageng pikolih utawi asil anake, janten ageng taler panelasipun
  4. Kudiang nekepin andus suksemanipun yadin amunapi antuk ngengkebang kecorahane, kasuen-suen sinah ketara wenten anak uning
  5. Pilih-pilih bekul, bakat buah bangiang suksemanipun sakadi anake sane klangkung mipit memilih barang, pamuput sane kaon keniang ipun
  6. Nyuh aijeng sing ja patuh buahne suksemanipun sakadi anake sane medue pianak akeh, janten nenten pateh laksana kalih gegaduhanipun soang-soang
2. SASENGGAKAN (Ibarat)Sasenggakan punika pateh sekadi Ibarat ring basa Indonesia.
  1. Buka goake, ngadanin ibane suksemanipun sakadi anake sane corah raris nuturang maling.
  2. Buka jangkrike, galak di bungut suksemanipun sakadi anake sane galak diomong, kewanten nenten purun ngelaksanayang.
  3. Buka petapan rokone, nguredang dogen suksemanipun sakadi anake sane sugih, yening iwang antuka makta kasugihan, kasuen-suen janten nguredang kasugihanipun.
  4. Buka siape sambehin injin, kilang-kileng suksemanipun sakadi anake sane nambet yen kenken ngambil napi-napi ipun kilang-kileng.
3. WEWANGSALAN
Wewangsalan punika sekadi tamsil yening ring basa Indonesia.
Ring sor puniki wenten makudang-kudang wewangsalan luiripun :
  1. Asep Menyan Majagau, nakep lengar aji kau.
  2. Delem sangut merdah tualen, medem bangun ngamah dogen
  3. Gamongan kladi jae, omongan dadi gae
  4. Nyekjek padang pesu lindung, betek basang pesu kidung
  5. Rempeyek kacang ijo, yadin jelek masih kanggo
  6. Suba bawang buin tambusi, suba tawang buin tandruhin
  7. Suba klungah buin manduri, suba pongah buin juari
  8. Ada tengeh masui kaput, ada keneh mamunyi takut
  9. Bangbang dadua ken ceburin, bajang dadua ken anggurin
  10. Dija kacang ditu komak, dija pejang ditu jemak
4. BEBLADBADAN
  1. Makunyit dialas       = temu                    = ketemu
  2. Mataluh nyuh          = tombong              = sombong
  3. Maceleng lue          = bangkung            = bengkung
  4. Madamar dicarik     = kunang-kunang  = tunangan
  5. Matanah Pasih        = bias                    = biasa
  6. Matelu patpat          = papitu                  = mapitungan
  7. Matekep kuskusan  = kekeb                  = mengkeb
  8. Masarin tanah         = buk                      = ibuk
  9. Panak cicing           = kuluk                   = nguluk-nguluk
  10. Umah panggung     = kampung            = ngapung
5. SESAWANGAN (perumpamaan)
  1. Bengong buka deleme kasendalin
  2. Ngrumuk buka beruke sileman
  3. Kilang-kileng buka siape sambehin injin
  4. Demitne alah botor mejaeet
  5. Tayunganne buka busunge amputang
6. CECIMPEDAN
  1. Ape anak cerik maid cacing? cawisan : jaum misi benang
  2. Ape tolih-tolih ngejohang? cawisan : kuping
  3. Ngamah acepok betek sesai ? cawisan : galeng
  4. apa cekuk kajengitin? cawisan : caratan
  5. apake jangkrik ngecik di duur gununge? cawisan: anak macukur
  6. apa anak cenik ngemu getih? cawisan : klepon
  7. apa anak cenik matapel? cawisan : blauk
  8. apake anak satak maka satak matlusuk? cawisan : iga-iga
  9. apa anak satak maka satak maudeng putih? cawisan: bungan ambengan
  10. apa anak cerik maid enceh? cawisan : caratan
  11. apa anak cenik pantigang ngurek gumi? cawisan: gangsing
  12. apake anak bongkok kereng nyuun? cawisan: sendi
  13. apake done amun pedang buahne amun guungane? cawisan: punyan jaka
  14. apake bale gede matampul abesik? cawisan: pajeng
  15. apake cekuk baong, godot basang, pesu gending? cawisan: rebab
  16. apa ane negen nongos ane kategen majalan? cawisan: pancoran
  17. apa ane kajepes idup ane nyepes mati? cawisan: pagehan
  18. apake base alukun ulung seka bidang? cawisan: pusuh biu
  19. apake ngamah uli basang pesu uli tundun? cawisan: panyerutan
  20. apa don ne srining-srining buahne amun gon? cawisan: punyan jempinis
  21. apa don ne amun tutup, buahne amun sirah? cawisan: waluh
  22. apa don ne utusan, buahne aturan? cawisan : punyan ental
  23. apa don ne amun tlapak lima, buahne amun sigi? cawisan: base
  24. apa di cerikne mapusung, di kelihne magambahan? cawisan : padi
7. PEPARIKAN (Pantun)
  1. Be curik mebasa manis, bungkung pendok sedeng ditujuh,
    bajang cerik kenyungne manis, selat tembok mekita nyujuh.
  2. Meli pales aji selikur, meli tepi aji satak
    patilesang awak lacur, dini ngempi didesan anak
  3. Meli gabus duang kranjang, lamben bodag katinjakin
    yadin bagus mata keranjang, enyen kodag mengenyakin.
  4. Jaje uli tuna gula, talin umah tah atebih
    suba kanti truna tua, ngalih somah bes memilih
  5. Buah waluh duang biji, biji puyung tanpa isi
    anak luh mesuang janji, janji puyung tanpa bukti
Demikian dan hanya di tulis yang sekiranya masih bisa dipelajari bagi pembelajar tingkat pemula....ha...ha bagaimana .....akan mencoba membaca atau sekedar melihat saja

jawabannya ada pada diri -sendiri gih///////// Selamat belajar!!!!!!! lekas pintar ya!

Tidak ada komentar:

Posting Komentar